Politiek moet inzetten op hernieuwbare energie en groene waterstof

“De politiek moet nú duidelijke keuzes maken om de klimaatdoelen van 2030 te halen”, zegt Niels van der Linden, Vice President Wind & Zon Statkraft Nederland. De Klimaat en Energieverkenning (KEV) die vandaag gepubliceerd is onderschrijft dit en laat zien dat het een race tegen de klok is. “Helaas heeft de overheid op dit moment geen eenduidige en structurele langetermijnvisie. Ze zetten steeds andere instrumenten in en de koers die ze varen verandert regelmatig. Kijk maar naar wat er bijvoorbeeld met biomassa gebeurd is. Recentelijk werd deze energiebron nog omarmd – en nu wordt die weer verguisd. Bij Statkraft hebben we de keuze gemaakt. Nu al komt 92% van onze totale energieproductie uit hernieuwbare bronnen.”

Overheid moet rug recht houden

Statkraft is van mening dat inzetten op energie uit hernieuwbare bronnen – zoals zon en wind - nodig is om de klimaatdoelen te behalen. ‘Ons rapport voorspelt dat in 2050 ongeveer 80% van het wereldwijde energiesysteem gedekt zal worden door hernieuwbare energie’, stelt Van der Linden. ‘Het is echt de enige weg. Wie daar niet vol in wil investeren, geeft blijk van ontkenning of van een “die problemen zijn van na mijn tijd”-denken. Als we de opwarming van de aarde willen stoppen bij 2 graden – of liever nog, bij 1,5 graad – hebben we een overheid nodig die de rug recht houdt en doet wat nodig is om de energietransitie tot een succes te maken.

Wereldwijde analyse energiemarkten

Statkraft –ontwikkelt elk jaar het ‘Lage Emissie Scenario’-rapport met een analyse van de ontwikkelingen op wereldwijde energiemarkten. Het rapport wordt gebruikt als basis voor Statkraft’s toekomstige investeringen. Dit jaar worden wederom, voor het zesde jaar op rij, de belangrijkste bevindingen gedeeld.

Belangrijkste bevindingen uit het ‘Lage Emissie Scenario’-rapport

1. Groene investeringen: groei van hernieuwbare energie is “niet te stoppen”

* Hernieuwbare energie is nu al goedkoper dan energie uit fossiele brandstoffen, waar het gaat om investeringen in nieuwe capaciteit. Zon- en windtechnologieën overtreffen in steeds meer landen bestaande kolen- en gascentrales.

* Tot 2050 zal de capaciteit van zonne-energie met een factor van 21 groeien en die van windenergie met een factor van 7. Zonne- en windenergie zullen voorzien in ongeveer tweederde van het wereldwijde energiesysteem.

* De vraag naar elektriciteit zal ruim verdubbelen tot 2050 en hernieuwbare energie zal in 2050 ongeveer 80% van het wereldwijde energiesysteem dekken.

2. Elektrificatie: belangrijk instrument om emissies, lokaal én wereldwijd te verminderen

* Elektrificatie is het belangrijkste instrument om CO2-uitstoot te verminderen. Het aandeel van elektriciteit in de wereldwijde energievraag zal meer dan verdubbelen – tot in totaal 47% in 2050.

* Energie efficienter gebruiken leidt tot minder energieverbruik en is het meest milieuvriendelijk. Elektriciteit is in de meeste toepassingsvormen effectiever dan fossiele energiebronnen. Bij bijvoorbeeld het opwarmen van een woning heeft een warmtepomp ten opzichte van een gasketel slechts een derde van de energie nodig. Hetzelfde geldt voor elektrische voertuigen. Om dezelfde afstand af te leggen hebben die ongeveer een derde van de energie nodig van voertuigen op fossiele brandstoffen.

* Als elektriciteit afkomstig is van hernieuwbare energiebronnen, zijn er geen emissies. Het rapport stelt dat elektriciteitsproductie door een energiesector die meer en meer met hernieuwbare energie werkt, dé sleutel is tot decarbonisatie.

* 2020 was een goed jaar voor elektrische voertuigen. Terwijl de totale autoverkoop daalde, steeg de wereldwijde verkoop van elektrische auto's met 40%.

* Het ‘Lage Emissie Scenario’ schat dat bijna alle nieuwe lichtere voertuigen op batterijen zullen rijden en dat wereldwijd ongeveer de helft van de nieuwe zwaardere voertuigen in 2050 op batterij of waterstof zullen rijden.

3. Van 2 naar 1,5 graden: de noodzaak om de transitie drastisch op te schalen

* Het gecombineerde effect van lagere kosten voor hernieuwbare energie en een sterker klimaatbeleid, zal resulteren in koolstofemissies volgens een ‘2-graden-opwarming-koers’. Het stoppen van de opwarming van de aarde tot 1,5 graad vereist echter aanzienlijk grotere politieke ambities en een hoger tempo waarin wereldwijd actie wordt ondernomen.

* Het jaar 2020 kende een recordhoge groei van zonne- en windenergie. Maar we moeten tot 2050 elk jaar meer dan twee keer zoveel energieparken installeren om de opwarming van de aarde tot twee graden te beperken.

4. Groene waterstof: de race naar ‘netto nul’ aanjagen

* Groene waterstof is nodig om de klimaatverandering te beperken tot het niveau van ‘het klimaatakkoord van Parijs’.

* Regionale waterstofmarkten en seizoensopslag worden steeds aantrekkelijker door een hogere variatie in stroomprijzen.

* Waterstof zal een belangrijke rol spelen in het energiesysteem van 2050. Op een winderige dag kunnen electrolysers die draaien op o.a. windenergie tonnen aan groene waterstof produceren. Electrolysers - gecombineerd met opslag - kunnen de industrie voorzien van een stabiele stroom van groene waterstof.

* In ongeveer 10% (9,6%) van de wereldwijde vraag naar energie zal in 2050 voorzien worden door groene waterstofproductie. Voor Europa is dat meer dan 20%.

* De kosten van electrolysers zijn de afgelopen vijf jaar met 60% gedaald. Deze daling zal naar verwachting aanhouden als gevolg van de toegenomen automatisering, standaardisatie en technologische verbeteringen. We verwachten dat de investeringskosten voor de productie van groene waterstof tegen 2050 met nog eens 60% zullen dalen. Dalende kosten van zowel duurzame energie als electrolysers maken groene waterstof tot een steeds aantrekkelijkere businesscase.

* Het grootste deel van de groene waterstof zal naar de industrie gaan: zowel om bestaande grijze waterstof te vervangen als ook om emissies te reduceren in industrieën waar directe elektrificatie onmogelijk of duur is, bijvoorbeeld in de staalindustrie.