Als Statkraft's Lage Emissie Scenario een puzzel was, zijn dit de stukken die we nodig hebben

Net als elke goede puzzel is dit een moeilijke. Daarom hebben we senior analist Espen Bakken Waagø-Wiborg gevraagd om ons te helpen de puzzel op te lossen. Hij analyseert de elf puzzelstukken die nodig zijn voor een succesvolle groene energietransitie. 

Het puzzelstuk technologie

Een succesvolle en kostenefficiënte energietransitie vereist technologische ontwikkeling. Grotere windturbines, efficiëntere zonnepanelen en de ontwikkeling van nieuwere technologieën, zoals waterstof en afvangen, hergebruiken en opslaan van CO2 (CCUS), leiden tot dalende prijzen voor duurzame technologieën.

Het puzzelstuk markt

Voor een goede marktdynamiek heb je een gezond aanbod van duurzame energieoplossingen en voldoende vraag nodig. Groene technologie moet betaalbaarder en beschikbaarder worden voor voldoende evenwicht in vraag en aanbod op de markt.

Het puzzelstuk beleid

Sommige schone energietechnologieën zijn nog steeds duurder dan hun fossiele concurrenten. Maar als we wachten tot de markt zichzelf aanpast, hebben we geen tijd meer om de klimaatverandering te stoppen. We hebben beleid nodig dat groene alternatieven aanmoedigt, zodat de keuze voor schone energie de goedkopere en gemakkelijkere optie wordt.

Het puzzelstuk samenwerking

Klimaatverandering is een wereldwijd probleem. De energietransitie vindt alleen niet gelijkverdeeld plaats. De grootste veranderingen vinden plaats in ontwikkelde landen, terwijl ontwikkelingslanden achterblijven. Wereldwijd succes vereist brede samenwerking in de ontwikkeling beleid, regelgeving en zelfs financiering, naast betere toegang tot investeringen om alle delen van de wereld vooruit te helpen.

Het puzzelstuk koolstofheffing

Emissiehandel is een efficiënt beleidsinstrument dat een prijs zet op CO2-uitstoot. Dit stimuleert de vermindering van uitstoot en internaliseert de prijs van uitstoot in de besluitvorming van een organisatie. Emissiehandel geeft geen prioriteit aan groene technologieën, maar legt de focus op minder uitstoot.

Het puzzelstuk financiering

De energiekloof is nog altijd aanwezig en armoede blijft wijdverbreid in delen van de wereld. Investeringen in schone energie gaan vaak voor de baten uit. Het verbeteren van goedkope financiering is daarom cruciaal. De energietransitie moet bijdragen aan toegang tot schone en betaalbare energie, om zo mensen en gemeenschappen uit de armoede tillen. Zo wordt niet alleen de energietransitie gestimuleerd, maar ook duurzame welvaartsgroei waar dat hard nodig is.

Het puzzelstuk toeleveringsketen

Je kunt hoge ambities hebben voor de energietransitie, maar zonder toelevering van materialen kun je niet opschalen. Delen van de toeleveringsketen voor duurzame energie zijn nu geconcentreerd in een paar landen. Dit creëert een risico voor de stabiliteit en veiligheid van levering. Diversificatie is daarom van groot belang.

Het puzzelstuk publieke steun

Om een snelle uitrol van duurzame technologieën mogelijk te maken, is publieke steun nodig. Er moet acceptatie en steun zijn voor het bouwen van windturbines op land, het installeren van warmptepompen in woningen en het vervangen van fossiel-gedreven voertuigen door elektrische. Weerstand moet getemperd worden en er moeten oplossingen komen voor behoud van steun voor de energietransitie.

Het puzzelstuk 'rechtvaardige transitie'

De energietransitie heeft effect in economieën en huishoudens: hoge voorafgaande kosten voor groene energieoplossingen, hogere koolstofprijzen kunnen kwetsbare huishoudens onevenredig hard raken en veel gemeenschappen blijven afhankelijk van fossiele industrieën voor werkgelegenheid. De transitie mag niet ten koste gaan van kwetsbare huishoudens. Dat vereist politieke steun in de vorm van subsidies en andere stimuli.

Het puzzelstuk duurzaam

De natuurcrisis, gekenmerkt door verlies van biodiversiteit en aantasting van ecosystemen, is een belangrijk aspect van duurzaamheid in de energietransitie. De overgang naar duurzame energiebronnen kan deze negatieve effecten verminderen. Maar deze transitie moet op een verantwoorde manier gebeuren om lokale ecosystemen en biodiversiteit te beschermen. Duurzaamheid in de energietransitie betekent een holistische benadering, die niet alleen gericht is op het verminderen van uitstoot, maar ook op het behoud van biodiversiteit en het gezond houden van ecosystemen.

Het ontbrekende puzzelstuk

Het Lage Emissie Scenario beperkt de opwarming van de aarde niet tot 1.5 °C, zoals is afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs. Maar elk CO2 molecuul telt, dus we moeten verder gaan en de uitstoot sneller verminderen. Ver ontwikkelde technologieën moeten sneller worden ingezet, nieuwe technologieën moeten eerder op schaal beschikbaar zijn en we moeten de energie efficiënter gebruiken.